Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Berlin’deki bir etkinlikte ülkedeki “dijital bakan” Diella hakkında ses getiren bir ifade kullandı: “Diella hamile ve 83 çocuğu olacak.” Bu “çocuklar”, gerçekte parlamentodaki milletvekillerine atanması planlanan 83 yapay zekâ asistanını simgeliyor; sistem toplantıları kaydedip özetleyebilecek ve raporlayabilecek.

“83 Çocuk” Ne Anlama Geliyor?

Metafor, her milletvekiline verilecek kişisel dijital asistanları işaret ediyor. Bu asistanlar; toplantı notları, konuşma özetleri, gündem takibi gibi işlevlerle süreci hızlandırmayı amaçlıyor.

Diella Kim? Neden “Bakan” Deniyor?

Diella, 2025 Eylül’ünde kamu ihalelerinde şeffaflık hedefiyle “bakanlık düzeyinde” konumlandırılmış bir yapay zekâ sistemidir; bir insan değil, resmi bir AI platformudur. Rama yönetimi, rüşvet ve usulsüzlüklere karşı izleme-raporlama kapasitesini artırmak için Diella’yı devreye aldığını duyurmuştu (Reuters).

Tartışmalar: Şov mu, Reform mu?

• Destekleyenler: İş yükü azalır, dokümantasyon ve şeffaflık artar; karar vericiler daha veriye dayalı hareket edebilir.
• Eleştirenler: “Hamilelik” metaforu popülist bir gösteri olarak görülüyor; hukuki/etik çerçeve, insan denetimi ve sorumluluk sınırları hâlâ net değil (TIME ve diğer yorumlar).

“Hamile yapay zekâ bakan” söylemi, gerçek bir doğum değil, 83 AI asistanın devreye alınması için kullanılan iletişimsel bir metafor. Projenin başarısı; şeffaflık, veri güvenliği, yanlılık önleme ve insan denetimi gibi başlıklarda atılacak somut adımlara bağlı.

Kaynaklar

• Indian Express – “Albania’s AI minister ‘pregnant’ with 83 children, says PM Edi Rama” – https://indianexpress.com/article/world/albanias-ai-minister-pregnant-with-83-children-says-pm-edi-rama-10328543/
• Tribune India – “Meet Diella, Albanian AI ‘minister’ who is ‘pregnant’ with 83 digital assistants” – https://www.tribuneindia.com/news/trending/meet-diella-the-albanian-ai-minister-who-is-pregnant-with-83-digital-assistants/
• Republic World – “Albania’s AI minister Diella expecting 83 ‘digital babies’” – https://www.republicworld.com/tech/albanias-ai-minister-diella-expecting-83-digital-babies-pm-rama-pledges-one-to-every-socialist-mp/
• Reuters – “Albania appoints AI bot ‘minister’ to tackle corruption” – https://www.reuters.com/technology/albania-appoints-ai-bot-minister-tackle-corruption-2025-09-11/
• TIME – “Albania’s AI minister Diella and the big questions of AI governance” – https://time.com/7324934/albania-ai-minister-diella/