Beyinler arası doğrudan iletişim uzun süredir bilim insanlarının hayalini kurduğu bir hedef. Sosyal medyada zaman zaman “uyku halindeyken beyinler arasında veri transferi yapıldı” şeklinde paylaşımlar dikkat çekiyor. Ancak güncel bilimsel araştırmalar ve Neuralink gibi projeler, bu iddiaların henüz gerçeğe dönüşmediğini gösteriyor.

Bilimsel Gerçekler: Beyin-Beyin Arayüzleri (B2BI)

Beyinler arası iletişimin temelini “Brain-to-Brain Interface (B2BI)” sistemleri oluşturuyor. Bu sistemlerde, bir kişinin beyin sinyalleri EEG (elektroensefalografi) ile kaydediliyor ve internet üzerinden başka bir kişiye TMS (transkranial manyetik stimülasyon) yoluyla gönderiliyor.

• 2013: Seattle Üniversitesi’nde yapılan bir deneyde, bir kişinin el hareketi sinyali başka bir kişinin beynine iletilerek istem dışı hareket sağlandı. (Kaynak: PMC)
• 2019 – BrainNet Deneyi: Üç kişi, EEG ve TMS aracılığıyla birbirine bağlanarak bir oyunu “beyin sinyalleriyle” birlikte oynadı. (Kaynak: Nature)

Bu deneyler, beyinler arasında doğrudan bilgi aktarımının teorik olarak mümkün olduğunu gösterse de, “uyku halindeyken veri aktarımı” gibi iddialar şu anda bilimsel olarak kanıtlanmış değil.

Neuralink: Gerçek Bir Beyin-Bilgisayar Köprüsü

Elon Musk’ın 2016’da kurduğu Neuralink şirketi, beyin-bilgisayar arayüzleri (BCI) alanında en ileri çalışmaları yapan kuruluşlardan biri. Neuralink, insan beynine yerleştirilen yüksek çözünürlüklü elektrotlar aracılığıyla düşünceyle cihaz kontrolünü hedefliyor.

• 2024 yılında Neuralink, ilk kez bir insan beynine çip yerleştirdiğini ve bu kişinin düşünceleriyle bir bilgisayar imlecini hareket ettirebildiğini açıkladı. (Kaynak: Scientific American)
• Neuralink’in geliştirdiği implantlar, felçli bireylerin iletişim kurabilmesi ve cihaz kontrolü sağlayabilmesi için umut verici. Ancak sistem hâlâ klinik deneme aşamasında.
• FDA onaylı bu çalışmalar, “beyin-makine iletişimi” konusunda devrim yaratırken, “beyinler arası doğrudan bağlantı” hedefinden hâlâ uzak.

Uyku Halinde Veri Aktarımı: Bilim Kurgu mu, Geleceğin Gerçeği mi?

Uyku sırasında beyin aktiviteleri EEG ile izlenebiliyor; belirli uyarılar veya seslerle etkileşim kurulabiliyor. Ancak “bir beynin uyku halinde başka bir beyne veri göndermesi” fikri, şu an için yalnızca teorik. Mevcut teknolojiler, uyanık ve aktif sinyal işleme durumlarında bile sınırlı veri aktarımı yapabiliyor.

Bilim insanları, bu tür projelerde en büyük engellerin sinyal karmaşıklığı, etik sınırlar ve veri güvenliği olduğunu vurguluyor. Özellikle kişisel beyin verilerinin gizliliği, geleceğin en büyük siber güvenlik tartışmalarından biri olabilir.

Gerçek Bir Dönüşüm Başladı Ama Yol Uzun

Neuralink ve benzeri araştırmalar, insan beyninin potansiyelini teknolojiyle birleştirmenin ilk adımlarını atıyor. Ancak “uyku halindeyken beyinler arasında veri aktarımı” iddiası, mevcut bilimsel veriler ışığında hâlâ bir vizyon olmaktan öteye geçemedi.

Yine de bu alandaki ilerlemeler, gelecekte insan düşüncesiyle doğrudan iletişim kurmanın mümkün olabileceğini gösteriyor — bu da hem büyüleyici hem de dikkatle izlenmesi gereken bir gelişme.

Kaynaklar:

• Rao R. P. N. et al. – A Direct Brain-to-Brain Interface in Humans (PMC)
• Jiang L. et al. – BrainNet: Multi-Person Brain Interface (Nature)
• Scientific American – Neuralink Has Implanted Its First Chip in a Human Brain
• CU Anschutz – Brain-Computer Interfaces and Neuralink
• Cureus – Future Directions of Neuralink